Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2024 bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bulunuyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Düğünlere gitmek kolay, cenazelere gitmek kolay, sokakta yürümek kolay. Maalesef bazı belediye başkanı arkadaşlarımız taşımaya devam ediyor. Deprem kapıda olmasına rağmen hareket etmeden, polemik konusuyla bu konuyu gündeme getirin.” söz konusu.
Özhaseki, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Kurulu’nda Bakanlığının 2024 bütçesine ilişkin sunumunda, Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu gerçeğinin asla unutulmaması gerektiğini söyledi.
Alpler’den Himalayalar’a uzanan sınırda Türkiye’nin deprem riski taşıyan ülkeler arasında beşinci sırada yer aldığına işaret eden Özhaseki, bu gerçeklikten yola çıkarak çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.
Türkiye topraklarının yüzde 66’sı, nüfusunun yüzde 71’inin birinci ve ikinci derece deprem riski altında olduğunu belirten Özhaseki, “Ülkemizde son yüzyılda denizlerimiz de dahil olmak üzere 6 ve üzeri büyüklüğünde 226 deprem meydana geldi. Denizdekileri saymazsak anakaramızda 60’ın üzerinde deprem oldu.” “Deprem yaşadık. Son 100 yılda depremlerde toplam 130 bin canımızı kaybettik.” dedi.
“Kahramanmaraş depremi 18 ilde hasara yol açtı”
Özhaseki, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremin “yüzyılın felaketi” olarak kaydedildiğini hatırlatarak, depremlerin doğrudan ve dolaylı olarak 18 şehre zarar verdiğini, 14 milyon insanı etkilediğini söyledi.
Depremin ilk dakikasından itibaren devletin afet bölgesinde sahada olduğunu vurgulayan Özhaseki, “Sayın Cumhurbaşkanımız saat 04.17’de hepimizden önce harekete geçti. Her şehre bakan, vali ve kaymakam atadı. Devletin imkanları seferber oldu. Ben o dönemde AK Parti Yerel Yönetimler Başkanı olarak 809’da harekete geçtim.” “Belediyemizi acil olarak bölgeye yönlendirdim. Ama şunu net olarak söyleyebilirim, bütün millet ayaktaydı. Bakanlık olarak afetin ilk anından itibaren çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” söz konusu.
“850 bin bağımsız parçayı teslim edeceğiz”
Deprem bölgesinde 6 milyon 609 bin 408 bağımsız bölüm içeren 2 milyon 376 bin 167 bina için hasar tespiti yapıldığını belirten Özhaseki, “Zaman zaman itirazlar nedeniyle ufak tefek değişiklikler olsa da 680 gibi bağımsız bölümler de hasar tespitinde bulunuldu. bin konut ve 170 bin dükkân/depo/ahır ağır hasar gördü ve kullanılamaz hale geldi.” “Geldiğini tespit ettik. Ortaya çıkan üretim maliyeti 110 milyar dolar civarında. Ama kimse endişelenmesin. Gece gündüz çalışıyoruz. İnşallah 850 bin sağlam ve sağlam bağımsız parçanın imalatını tamamlayıp teslim edeceğiz.” Vatandaşlarımızın dikkatine” dedi.
TOKİ Emlak Konut ve İnşaat İşleri Genel Müdürlüğü tarafından afetten zarar gören illerde 200 bin konut inşaatının hızla devam ettiğini anlatan Özhaseki, yıl sonuna kadar 46 bin konutu teslim edeceklerini belirtti.
Yerinde Dönüşüm projesine 240 bin başvuru
Mehmet Özhaseki, bölgenin imar çalışmaları kapsamında İller Bankası aracılığıyla sağlanan yaklaşık 1,3 milyar euroluk finansmanla deprem bölgesindeki yerel yönetimlere destek verdiklerini belirtti.
Afetlerden zarar gören kentlerdeki rezerv alanlarda konut yapımına devam ederken, Yerinde Dönüşüm projesiyle de vatandaşlara uygun yerlerde kendi evlerini yapma olanağı sunduklarını söyleyen Özhaseki, şöyle konuştu:
“Yerinde Dönüşüm projemizde Cumhurbaşkanımızın kararıyla hibe ve kredileri güncelledik. 750 bin lira hibe, konutlara 750 bin lira kredi, 750 bin lira hibe, köy evlerine 750 bin lira kredi, 750 bin lira kredi hibe, ahırlı köy evlerine 1 milyon lira kredi, işyerlerine 400 bin lira hibe ve 400 bin lira kredi verilecek.Krediler, 2 yılı ödemesiz 10 yıl vadeli ve faizsiz olacak. Başvurular e-Devlet üzerinden ve ayrıca Üretim ve Dönüşüm ofislerimizden yapılıyor. Hibe ve kredilerin yüzde 10’u peşin, geri kalanı inşaatın ilerleme durumuna göre ödenecek. Şu anda e-Devlet Üzerinden Yerinde Dönüşüm projemize başvuru sayısı 240 bine ulaştı.”
400 bin bağımsız bölümün dönüşüm süreci devam ediyor
Özhaseki, kent meydanlarını düzenleme kararı aldıklarını açıklayarak, “Bakanlık olarak kent merkezlerimizi, kentlerimizin en değerli ve prestijli caddelerini inşa edeceğiz.” söz konusu.
Özhaseki, Türkiye genelinde yaklaşık 31 milyon konut ve 5 milyon ticari alandan oluşan toplam 36 milyon bağımsız bölümün bulunduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Türkiye genelinde yaklaşık 6 milyon bağımsız bölüm risk altında. 2 milyon bağımsız bölümün acil olarak dönüştürülmesi gerekiyor. 2012 yılından bu yana Türkiye genelinde 2 milyon 200 bin bağımsız bölümün kentsel dönüşüm projeleriyle dönüşümünü tamamladık. Yaklaşık 400 bin bağımsız bölümün dönüşüm sürecini tamamladık. Türkiye genelinde bağımsız bölümler devam ediyor. “Bakanlığımız, 2012 yılından bu yana Türkiye genelinde kentsel dönüşüm projeleri kapsamında 480 milyar liralık kaynak kullandı.”
İstanbul’da kentsel dönüşüm
İstanbul’da 6 milyon konut ve 1,5 milyon ticari alan olmak üzere toplam 7,5 milyon bağımsız bölüm bulunduğunu belirten Özhaseki, bunların arasındaki 600 bin bölümün acilen dönüştürülmesi gerektiğini söyledi.
Mehmet Özhaseki, 2012 yılından bu yana kentsel dönüşüm projeleriyle İstanbul’da 800 bin bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladıklarını belirterek, şöyle konuştu:
“İstanbul’da 170 bin 941 bağımsız bölümün dönüşüm süreci devam ediyor. 2012’den bu yana kentsel dönüşüm projeleri kapsamında İstanbul’a yaklaşık 127 milyar lira yatırım yaptık. İstanbul’da 600 bin konut başta olmak üzere 1,5 milyon riskli konut var. Acilen dönüştürülmeli.”Bağımsız bölümü 5 yıl içinde dönüştürüp afetlere dayanıklı hale getireceğiz. Yarısı Bizde’ye İstanbullu hemşehrilerimiz yoğun ilgi gösterdi. Bağımsız bölüme bugüne kadar toplam 1 milyon 233 bin başvuru yapıldı.”
“Bazı belediyeler yeterli çabayı göstermiyor”
İstanbul’un dönüşümünü 4 adımda tamamlamayı hedeflediklerini ifade eden Özhaseki, “Kentsel dönüşüm çalışmalarına daha hızlı devam edeceğiz. Yarısı Bizden kampanyamızla en az 200 bin konutu dönüştüreceğiz. 350 bin kasa yapacağız” ve rezerv alanlarındaki sağlam konutlar. Kentsel dönüşümün önündeki engelleri ortadan kaldıracak yasa üzerinde çalışacağız.” “Dönüşümünü hızlandıracağız.” söz konusu.
Kentsel dönüşümün üç paydaşının bakanlık, belediye ve vatandaş olduğunu vurgulayan Özhaseki, şöyle konuştu:
“Gece gündüz büyük bir gayretle çalışmamıza rağmen maalesef bazı yerel yönetimler, özellikle bazı belediyeler yeterli çabayı göstermiyor. Durumun ciddiyetinden uzak hareket ediyorlar. Kolay bir kelime buldular: ‘Yapıyoruz’ kâr amaçlı bir dönüşüm istemiyorum.’ Ben de onlara her defasında şunu söylüyorum: Allah’ı seviyorsanız kâr amaçlı dönüşüm yapmayın, kanun elinizde, imkanınız var, kentsel dönüşümü gerçekleştirmek için öne çıkın, doğru program yapın, sonuna kadar destek vereceğiz. Ancak riskli bir iş, kolay değil. Düğünlere gitmek kolay, “Cenazelere gitmek kolay, sokaklarda yürümek kolay. Maalesef bazı belediye başkanı arkadaşlarımız depremin eşiğinde olmalarına rağmen kıpırdamadan polemik konuşarak bunu yapmaya devam ediyorlar. Bu da işin en üzücü kısmı.”
“Hafife alınan, dalga geçilen TOKİ dersi geçti”
Özhaseki, Bakanlıkları bünyesinde Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü kurulduğunu hatırlatarak, bu düzenlemeyle kentsel dönüşüm sürecine yeni bir soluk getirdiklerini söyledi.
TOKİ’nin 20 yılda 38 bin sosyal tesis, 1 milyon 305 bin sosyal konut ürettiğini, 5 milyon kişiyi ev sahibi yaptığını belirten Özhaseki, şöyle devam etti:
“Çok şükür son depremde gördük ki, daha önce hafife alınan, bazen alay edilen TOKİ sınıfı artık geride kaldı. Vatandaşımızın gururu haline geldi. Şu anda ilçemizde 240 bin 634 konut ve sosyal tesis inşaatına devam ediyoruz. 81 ilin tamamında 898 şantiye. 250 bini Sosyal Konut Projesi kapsamında yapılacak. Planlanan konut sayısı 266 bin 973. Bugün 61 bin 210 konutun ihalesi yapıldı. Geriye kalan sosyal konutlarda ise çalışmalar devam ediyor. İlk İşyeri projesi kapsamında Türkiye genelinde farklı il ve ilçelerde 40 proje yürütüyoruz.”
(Devam edecek)
